Seksuologia kliniczna

Zachowanie człowieka w sferze seksualnej, często odzwierciedla sposób funkcjonowania w innych sferach życia.

Sigmund Freud

Seksualność jest ważnym aspektem naszego życia, często jednak pomijanym w terapii, kojarzonym z czymś wstydliwym. Okazuje się, że problemy seksualne w dużym stopniu wiążą się z trudnościami emocjonalnymi, psychologicznymi, nierzadko także społecznymi i zawodowymi. Analiza niezaspokojonych potrzeb seksualnych może stać się drogą do głębszego poznawania siebie, swojej psychiki. Konsultacje seksuologiczne nie zawsze kończą się psychoterapią. Czasami pomoc ogranicza się do poszerzania wiedzy i zmiany określonych wzorców zachowania.

Poradnictwo czy psychoterapia?

Poradnictwo seksuologiczne należy odróżnić od psychoterapii zaburzeń seksualnych. W pierwszym przypadku pomoc ma charakter krótkoterminowy i koncentruje się na rozwiązaniu konkretnego problemu, z którym zgłasza się pacjent. Zdarzają się objawy, u podłoża których leży niedostateczna wiedza z zakresu rozwoju seksualnego, utrwalone nawyki i reakcje. Porady seksuologiczne są wówczas wystarczającą formą pomocy.
Większość diagnozowanych trudności w sferze seksualnej ma jednak swoje źródła gdzie indziej. Niezbędna okazuje się wówczas psychoterapia, pozwalająca zidentyfikować nieświadome, ukryte mechanizmy zachowań seksualnych. Długoterminowe oddziaływanie terapeutyczne jest metodą z wyboru po rozpoznaniu zaburzeń tożsamości płciowej, zaburzeń preferencji seksualnych i dysfunkcji seksualnych o charakterze nerwicowym.

Jak przebiega leczenie?

Seksuologia jest dziedziną interdyscyplinarną. Jako seksuolodzy pracują lekarze i psychoterapeuci. Lekarz-seksuolog diagnozuje organiczne przyczyny dolegliwości: wykonuje badania fizykalne, zleca badania hormonalne i inne, prowadzi farmakoterapię i poradnictwo. Jeśli problemy seksualne mają podłoże psychiczne, niezbędne okazuje się leczenie u psychoterapeuty. W związku z powyższym, na początku terapeuta wyklucza organiczną etiologię zgłaszanych trudności (może wówczas skierować pacjenta do lekarza seksuologa, ginekologa, androloga, psychiatry). Ponadto, w leczeniu zaburzeń seksualnych może pojawić się konieczność połączenia farmakoterapii z psychoterapią.
Pierwsze wizyty zawsze mają charakter konsultacji, w trakcie których zbierany jest dokładny wywiad kliniczny (obejmujący różne sfery życia, w tym rozwój psychoseksualny). Zmierzają one do postawienia wstępnej diagnozy i zakwalifikowania pacjenta do dalszego leczenia (poradnictwo seksuologiczne, psychoterapia, inny rodzaj pomocy).

Kiedy udać się do seksuologa?

Jeśli zamiast uczuć przyjemności i spełnienia seksualność przynosi cierpienie, warto skorzystać z pomocy specjalisty. Na wizytę do seksuologa mogą również przyjść rodzice, odczuwający niepokój w związku z zachowaniem dziecka czy nastolatka. Pomoc seksuologiczna nie ogranicza się tylko do osób dorosłych. Psychoedukacja seksualna jest ofertą, z której często korzysta młodzież. Młodzi ludzie mogą przeżywać różne trudności w sferze intymnej, nierzadko są to poważne dylematy związane z orientacją seksualną lub tożsamością płciową.
Wskazaniem do podjęcia terapii seksuologicznej są:

• zaburzenia identyfikacji płciowej (problem z określeniem swojej płci, pragnienie zmiany płci)
• problemy z określeniem własnej orientacji seksualnej lub dyskomfort związany z orientacją seksualną
• zaburzenia preferencji seksualnych (występuje cierpienie psychiczne lub zachowania szkodliwe dla zdrowia lub życia)
• nadmierny popęd seksualny
• brak lub obniżenie potrzeb seksualnych
• dolegliwości, które nie pozwalają w sposób satysfakcjonujący realizować swoich potrzeb seksualnych (zaburzenia erekcji, wytrysk przedwczesny lub opóźniony, zaburzenia orgazmu i podniecenia, objawy bólowe)
• trudności z rozpoczęciem życia seksualnego